Sıcak para üzerine muhabbet

Diyelim ki dünyanın herhangi bir ülkesinin vatandaşısınız, elinizde de değerlendirmek istediğiniz bir kısım paranız; örneğin 1000 Euro’nuz var.
Para piyasasını en azından büyük para babaları kadar biliyorsunuz.
Elinizin altındaki internet bağlantılı bilgisayarınızla o paranızı anında dünyanın bir ucundan bir diğer ucuna aktarabiliyorsunuz.

Baktınız Arjantin'de kazanç iyi, “tık” diyorsunuz para Arjantin’de.
Baktınız Malezya'da kazanç daha iyi, “tık” diyorsunuz para Malezya’da. 
Baktınız Türkiye’de kazanç daha da iyi, “tık” diyorsunuz para Türkiye’de.

Böyle nerede daha iyi kazanç varsa oraya koşan paraya, biliyorsunuz finans erbabı “sıcak para” diyor.
Sizce sıcak para bir yerden bir yere daha çok kazanmak için gidiyorsa, bu mantığa göre o paranın en çok gittiği yer, parayı daha ucuza mı alıyordur yoksa daha pahalıya mı?
Tabii ki pahalıya…

Peki bize koşa koşa gelen paralar?

Bu işler ile ilgili Başbakan Yardımcısı Babacan, Blumberg HT Kanalı'nda 25 Eylül 2010 tarihinde yayınlanan programda şöyle söylüyor:

“Türkiye’ye giren sermaye, ki şu anda maalesef sıcak para ağırlıklı bir yapı var.
‘Maalesef’ diyorum çünkü doğrudan yatırımlar azaldı.
Geçen sene iyi bir noktada değildik.
Geçen sene küresel kriz şu bu.. ama bu sene de pek arzu ettiğimiz noktalarda değil doğrudan yatırımlar.
Şu anda kısa vadeli kaynakların Türkiye’ye girdiğini görüyoruz.
Dünyada olup bitenle alakalı ama.. bizim de tabii Türkiye içinde neler yapmamız gerektiğini tekrar gözden geçirmemiz gerekecek.”

***
Biz yine dönelim örneğimize:
Diyelim ki elinizdeki o parayı Türkiye’ye getirdiniz ve TL cinsinden hazine bonosuna yatıracaksınız.
Sordunuz, yıllık yüzde 7,3 faiz veriliyor.
Götürüp paranızı o günün kurundan (1 Euro=2,08) TL’ye çevirdiniz ve elinize geçen 2.080 ,-TL ile bononuzu aldınız.
Bir yılın sonunda faizi ile birlikte size (2.080X1,073=) 2.231,84 liranızı verdiler.

Yabancısınız ya, "haydi bana eyvallah" deyip giderken elinizdeki TL’ler ile yeniden Euro aldınız diyelim.
Bu arada TL değer kazanmış ve 1 Euro=1,98 TL olmuşsa elinize 
(2231,84 TL/1,98=) 1127,19 Euro geçecektir.
Şimdi hesaplayalım bakalım:
 Türk Lirası Euro karşısında değer kazanmasaydı, yani Euro 2,08 iken yeni kuru bir yıl sonra 1,98 TL olmasaydı 1000 Euro sahibi yabancı 73  Euro faiz kazanacakken şimdi ne kazanmıştır?

TL’nin değer kazanmasıyla birlikte yabancının toplam kazancı
(1127,19-1000=) 127,19 Euro olacaktır.

Yabancı para sahibi Türkiye’ye para yatırmakla kendi hesabına göre bir yılda yüzde kaç faiz kazanmıştır?
Onu da hesaplayalım:
(127,19/1000=)0,12719

Hesap biraz karmaşık geldi diyenler, şimdi bu yüzde 7,3 oranında verdiğimiz faiz 12,71 oranına nasıl yükseldi diyecektir.
Cevap: Türk Lirasının değerinin yükselmesinden.  
Biz, yüzde 7,3 faiz ödüyoruz derken gerçekte ödediğimiz faiz sırf bu nedenle yüzde 12,71’e yükseltilmiştir.
Peki kim, neden yükseltiyor bunu diye sorduğumuzda bakın 25 Eylül 2010 günü Dolmabahçe Sarayı’ndaki çalışma ofisinden, Sayın Başbakan’dan hangi cevabı alıyoruz:

“TL'nin değerinin düşürülmesine sıcak bakmıyorum.
Niye paramızın değeri düşürülsün ki?
Ben, dünyadaki diğer paraları etkileme gücü olan TL'nin ekonomiye daha büyük katkı sağlayacağına inanıyorum.
Kendi paramızla ithalat yapar duruma geldik.
Bu bizim onurumuzdur, niye kaybedelim?”
***
Şimdi gelin bir başka hesap daha yapalım.
Diyelim ki öyle bir itibarımız oldu ki, yabancılar ellerindeki Euro’ları bize “sıfır faiz”le verdiler.
Adamlar bizi neredeyse “emanetçi” görüp, alın paramız sizde dursun, faiz-maiz de istemeyiz diyorlar.
Biz de bu arada faizi bedavaya getirdik ama “asıl gururumuz güçlü TL” deyip yukarıda verdiğimiz rakamlarda olduğu gibi 1 Euro’nun kurunu 2,08’den 1,98’e indirdik.
Sözde "sıfır faiz veriyoruz, parayı bedavaya getirdik" dediğimiz zaman adamlara kazandırdığımız para Euro cinsinden yüzde kaç olur biliyor musunuz?
(2,08-1,98)/1,98=) 0,05
Yani “yüzde beş”

Ne diyorsunuz?
-Bu durumda yabancı sermayedar Türkiye’ye yüzde kaç kazanmaya geliyor dersiniz?
-Türkiye düşük faiz ödüyoruz derken gerçekte en yüksek faizi ödeyenlerden biri değil mi?
-Türkiye parasının değerini yükseltirken aslında yabancıların kazancını yükseltmiyor mu?
-Değeri giderek daha da artacak Türk Lirası gerçekte bizim gururumuz mu yoksa  …….?

Haydi iktidardan yanasınız ve varsayalım ki siyaseten “evet, biz bununla gurur duyuyoruz” dediniz.
Onu anladık, yapabilirsiniz.
Bir de tutun ki ekonomi dersinden sınavdasınız, sorular aynen bu sorular.
Doğruyu bilemezseniz besbelli çakacaksınız.

Yukarıdaki sorulara ne cevap verirdiniz?